“Niemand kan ontkennen dat het geheel groter is dan een deel. Ook de wijsheid of kennis van een heel volk is groter dan de kennis van weinigen van dat volk.” (1665)
Van den Enden was zijn tijd ver vooruit. Hij was als een van de eersten fel tegen slavernij, hij was voor gratis onderwijs opdat iedereen zijn of haar eigen talenten kon ontwikkelen en hij was voor democratie, zoals duidelijk wordt in dit citaat. Hij onderwees Latijn in de Latijnse school aan het Singel, die hoogstwaarschijnlijk op nummer 267 gevestigd was. Maar naast Latijn leerde hij zijn leerlingen, waaronder Spinoza, kritisch en onafhankelijk denken. Hij is gestorven in Parijs, waar hij de doodstraf kreeg omdat hij meedeed aan een opstand tegen de vorst.