Comenius in Amsterdam: Tegel Keizersgracht 123

“De school die geheel aan haar doelstelling beantwoordt, is een werkplaats van humaniteit; ze verlicht het verstand van de leerlingen door de schittering van kennis.” (1657)

Comenius vond het belangrijk dat alle kinderen naar school konden: jongens en meisjes, rijk en arm. In de zeventiende-eeuw was dat nog niet normaal, onder anderen Comenius heeft ervoor gezorgd dat nu alle kinderen naar school gaan.

Hij was ook een groot onderwijsvernieuwer. Zo ontwikkelde hij een encyclopedie met afbeeldingen die door kinderen begrepen kon worden. Het boek waar het citaat op de tegel uit komt is ‘De allesomvattende onderwijsleer’, in 1657 uitgegeven in Amsterdam, wordt nog steeds gelezen.

De vertaler van het boek, Henk Woldring, emeritus-hoogleraar en auteur van verschillende boeken over Comenius, zegt het volgende over Comenius: “Comenius was een diepgaand denker en een productief schrijver. Hij was een van de eersten die nadacht over wat goed onderwijs was. Hij vond dat onderwijs de humaniteit in de samenleving bevorderde. Hij dacht ook dat niemand ooit uitgeleerd kon zijn. Het leven zelf leert de belangrijkste lessen: juist in het onverwachte of in tegenvallers tonen zich kansen. Moeilijkheden tonen nieuwe wegen, oplossingen, nieuwe samenwerkingen en creatieve mogelijkheden. In deze tijd van grote uitdagingen, zoals de uitbraak van het coronavirus, is Comenius nog steeds relevant.”

Comenius was gevlucht uit Tsjechië omdat protestanten daar na een machtswisseling niet meer welkom waren. Hij kreeg onderdak in het Huis met de Hoofden, waar in de zeventiende eeuw onder meer Louis de Geer woonde, een wapenhandelaar. De Geer hielp veel vluchtelingen.